Online onderwijs en didactiek: tips and tricks
Wanneer u klassikaal onderwijs omzet naar online onderwijs zonder fysieke contactmomenten komen er verschillende aspecten bij kijken. Voordat wij u tips en suggesties geven voor online onderwijs, is het belangrijk om de verschillende vormen van online onderwijs toe te lichten. Let wel op: goed onderwijs blijft goed onderwijs, ongeacht of u face-to-face werkt of online. U heeft dus al veel ervaring om online les te geven.
Er wordt meestal onderscheid gemaakt tussen ingeblikt (volledig op afstand) en vormen waarbij er interactie is met de student, waarin wij asynchroon en synchroon onderwijs onderscheiden:
Ingeblikt online onderwijs is onderwijs dat klaargezet en helemaal ontwikkeld is. Kenmerkend voor dit soort onderwijs is het gebruik van teksten, illustraties, opgenomen instructies, filmpjes, zelftoetsen en opdrachten met geautomatiseerde feedback. Ingeblikt online onderwijs is dus in het kort, onderwijs dat volledig zelfstandig is en waar er geen persoonlijke interactie is tussen docenten en studenten of studenten onderling.
Asynchroon online onderwijs is een vorm van onderwijs waar er wel interactie is tussen docenten en studenten of studenten onderling, maar niet op hetzelfde moment. Voorbeelden hiervan zijn e-mails en discussiegroepen.
Synchroon online onderwijs is een vorm van online onderwijs waarbij persoonlijke interactie tussen docenten en studenten en studenten onderling op hetzelfde tijdstip plaatsvindt. Voorbeelden hiervan zijn virtual classrooms zoals Google Classroom, chats, live-uitzendingen en Skype.
Voor adolescenten en jongvolwassenen is interactie erg belangrijk. Niet alleen met u als docent, maar ook tussen studenten onderling. Kies dus een online vorm waar u aandacht besteedt aan interactie met en tussen studenten. Ook wanneer u kiest voor asynchroon onderwijs is ons advies om op een afgesproken tijdstip:
In te checken met uw studenten
Polls te doen en de resultaten ‘live’ te bespreken
Feedback op resultaten van quiz in een online classroom te bespreken
Discussie over stellingen live te voeren
Een stukje les in een online classroom te geven, zodat u direct antwoord kunt geven op vragen
Uw lessen waarin u zaken wilt uitleggen via formules of mindmaps (relaties tussen concepten) via virtual whiteboard uit te voeren.
Om interactieve momenten goed te kunnen faciliteren kunt u een grote groep in 2 kleinere groepen indelen en opsplitsen of bv. meerdere tijdstippen afspreken. Dit maakt uw online klasmanagement gemakkelijker. Bij de meerdere tijdstippen is het wel nodig om af te spreken dat bijeenkomen een verplichting is.
Er vindt dus wel degelijk persoonlijk contact plaats in online onderwijs, maar op een ander manier dan normaal. Een aanrader is om van tevoren (meer dan bij face-to-face) na te denken over hoe je je contactmomenten zoals begeleiding, interactie en communicatie gaat vormgeven. Improviseren zoals dat voor de klas gebeurt, is bij online onderwijs wat lastiger.